Henryk Jordan (1842-1907), kt�ry z wykszta�cenia by� lekarzem i naukowcem, zapami�tany zosta� przede wszystkim jako spo�ecznik i propagator wychowania fizycznego w Polsce. Cho� z kondycj� fizyczn� wsp�czesnych uczni�w nie jest by� mo�e bardzo dobrze, ale z pewno�ci� przedstawia si� ona lepiej ni� ich r�wie�nik�w z II po�owy XIX wieku. Przyczyni�y si� do tego przede wszystkim obowi�zkowe lekcje wychowania fizycznego w szko�ach i moda na wysportowane, sprawne cia�o. A komu to zawdzi�czamy? W�a�nie Henrykowi Jordanowi, kt�ry swoje doros�e �ycie zwi�za� z Krakowem i tu realizowa� swoje ambitne i rewolucyjne jak na tamten czas przedsi�wzi�cia.

Obok dzia�alno�ci spo�ecznej (m.in. walka o budow� szpitali i powszechne �wiadczenia emerytalne), Jordan aktywnie wciela� w �ycie swoje koncepcje pedagogiczno- lekarskie. To na jego wniosek Sejm wprowadzi� w polskich szko�ach �rednich instytucje lekarza szkolnego oraz obowi�zkowe lekcje gimnastyki. Prawdziw� sensacj� by�o jednak stworzenie w 1889 roku w Krakowie parku zabaw dla dzieci i m�odzie�y - nie by� to bowiem "zwyk�y" park, ale miejsce gdzie m�odzi ludzie mogliby doskonali� swoj� sprawno�� fizyczn� �wietnie si� przy tym bawi�c. Poza tym park mia� te� kszta�ci� w przyst�pny spos�b postaw� moraln� m�odzie�y, gdy� harcom i �wiczeniom krakowskich uczni�w przygl�da� si� mia�y kamienne popiersia najwybitniejszych postaci polskiej historii i kultury. Powsta�y z inicjatywy Jordana park by� pierwszym tego typu miejscem w Polsce i Europie. Autor pomys�u tak bardzo zaanga�owa� si� w jego urzeczywistnienie, �e w du�ej mierze sfinansowa� jego budow� oraz osobi�cie sprowadzi� ze Szwecji, Niemiec i Szwajcarii najnowocze�niejsze urz�dzenia sportowe. Jordan opiekowa� si� swym parkiem do ko�ca �ycia wci�� go udoskonalaj�c i wprowadzaj�c nowe rozwi�zania.

Co w koncepcjach Jordana i idei samego parku by�o tak innowacyjnego? Przede wszystkim prze�omem by�o samo podniesienie rangi wychowania fizycznego i uzmys�owienie ludziom, �e tak samo jak rozw�j intelektualny istotny jest te� rozw�j fizyczny, kt�ry nie w mniejszym stopniu kszta�tuje osobowo��. W parku prowadzona by�a wi�c dzia�alno�� wychowawcza oparta o gry, zabawy i �wiczenia gimnastyczne. Zaj�cia prowadzili studenci krakowskich uczelni, kt�rych prac� nadzorowa� osobi�cie Jordan. Na pocz�tku istnienia parku znajdowa�o si� tam 14 boisk o r�nych kszta�tach i rozmiarach oraz mn�stwo przyrz�d�w gimnastycznych. Zamierzeniem g��wnym by�o �wiczenie poprzez zabaw�, dzi�ki czemu uczestnicy gier nie odczuwali zbytniej presji, ale po prostu mile sp�dzali czas. Rzucano oszczepem, strzelano z �uku, organizowano pochody na szczud�ach, ale �wiczono tez poprzez uczestnictwo w grach zespo�owych opartych o rywalizacj� mi�dzy grupami. By�y to zar�wno gry, kt�re dzi� s� dyscyplinami sportowymi (pi�ka no�na, krykiet, tenis), jak i typowe zabawy ruchowe ("chi�ski mur", "kot i mysz" i wiele innych). Co wa�ne wybierano takie zabawy, kt�re dzieci mog�yby �atwo zapami�ta� i powt�rzy� poza parkiem, nawet je�li w pobli�u nie by�oby �adnych przyrz�d�w.

Trzeba przyzna�, �e za�o�enia Jordana nawi�zywa�y do utopijnych wyobra�e� zgodnego i solidarnego funkcjonowania jednostek w spo�ecze�stwie. I tak dzieci na zaj�ciach w parku ubiera�y si� w specjalne "mundurki" sportowe, kt�re dostawa�y po zapisaniu do odpowiedniej grupy, gry zaczyna�y si� i ko�czy�y punktualnie, a czas ich trwania wyznaczany by� przez sygna�y d�wi�kowe. Opr�cz tego zawsze przed rozpocz�ciem zaj�� �piewano ch�rem piosenki patriotyczne, a �piew towarzyszy� tak�e m�odzie�y przy zako�czeniu zaj��, tu� przed rozej�ciem si� do dom�w. Po do�wiadczeniach wielkich totalitaryzm�w, kt�re mia�y miejsce w XX wieku wizja tak funkcjonuj�cego parku mo�e troch� przera�a�. Pami�tajmy jednak, �e pomys�y Jordana mia�y u swych podstaw szczytne cele i nie by�y jeszcze naznaczone p�niejszymi wydarzeniami historycznymi. Do zaj�� w parku przecie� nikt nikogo nie przymusza�, a udzia� w nich mog�y bra� tak�e dzieci z rodzin niezamo�nych. Wszyscy uczestnicy zabaw otrzymywali szklank� mleka i bu�k�, a w miesi�cach letnich mogli korzysta� z k�pieli natryskowych. W ten spos�b ujawnia�o si� oblicze Jordana - patrioty i spo�ecznika dbaj�cego o zdrowie i higien� osobist� m�odzie�y.

Na tym jednak atrakcje jego parku si� nie ko�czy�y. Dla "wychowank�w" zorganizowany zosta� r�wnie� do�wiadczalny ogr�dek kwiatowo- warzywny, a tak�e pracownia stolarska i tokarska. Dzi�ki temu dzieci mog�y naby� praktycznych umiej�tno�ci zawodowych, zdoby� przydatn� w �yciu codziennym wiedz� i nauczy� si� szacunku do pracy fizycznej. Dodatkowo pracownicy parku co chwil� organizowali przer�ne konkursy, zawody i wycieczki. Za �ycia Henryk Jordan bywa� w parku niemal codziennie i osobi�cie anga�owa� si� we wdra�anie w czyn swych metod wychowawczych. I osi�ga� bardzo dobre rezultaty swej pracy, czego mog�oby mu pozazdro�ci� wielu dzisiejszych wychowawc�w i nauczycieli.