 |
Wszystkie nasze mieszkania maj gwarancje wysokiego standardu firmowanego logiem Krakow For You. Mieszkania s czci tzw. ApartmentHouse ®.
Sprawd! |
|
Krakowskie ratusze
Jeden Krakw, wiele miast. Czyli sw kilka o krakowskich ratuszach.
Dzisiejszy Krakw to w istocie poaczenie czterech dawnych miast (Krakowa, Kazimierza, Kleparza i Podgrza), kilkunastu pomniejszych osad i kilkudziesiciu wsi. atwo si domysli, e kada taka jednostka administracyjna miaa w przeszoci swoje odrbne wadze w postaci rad miejskich, samorzdw, burmistrzw, wjtw iid. - wiadomo, niezalenie ile by byo stokw do obsadzenia, chetnich nigdy nie braknie, a zasada ta sprawdzaa si tak w przeszoci, jak i dzi. Wszyscy ci urzdnicy musieli mie oczywicie jakie siedziby, gdzie mogliby godzinami debatowa na temat najbardziej niecierpicych zwoki spraw spoecznoci, ktre reprezentowali. Krtko mwic, w gszczu dzisiejszych krakowskich ulic i uliczek zapenionych przez rozmaite kamienice i rne inne budynki mniej oczywistego przeznaczenia, powinno znajdowa si co najmniej kilka ratuszy, w ktrych kiedy rajcy gosowali, podejmowali wane decyzje, kcili si, dawali upust swym emocjom i rwali wosy z gw. I tak te jest. Tylko gdzie te ratusze s? Aby sobie odpowiedzie na to pytanie trzeba si troch po Krakowie powczy i wyruszy szlakiem jednych z najmniej znanych atrakcji turystycznych miasta.
Ratusz pierwszy - pyta Rynku Gwnego
 Tak, to jest ten ratusz, ktry najbardziej rzuca si w oczy i trudno go przegapi. Samotna sylwetka wiey ratuszowej na Rynku Gwnym jest jednym z najbardziej charakterystycznych wizualnie elementw krakowskiej architektury. Jest to pozostao po dawnym ratuszu Krakowa. Dlaczego pozostao? Mao kto wie o tym, e w przeszoci ratusz miejski wyglada "troch" inaczej. Przede wszystkim ratusza nie stanowia sama wiea - by to do spory kompleks budynkw obejmujcy znaczn przestrze, bo a do osi ul. Szewskiej. Zajmowao to tyle miejsca, gdy oprcz siedziby wadz miasta jednym z elementw tego kompleksu zabudowa by na przykad spichlerz miejski i ... miejskie wiezienie. Ale nie obawiajmy si, radnym raczej nic nie grozio, bo w "kabatach" (jak zwano wtedy wiezienie) umieszczano gwnie niewypacalnych dunikw i sprawcw drobnych przestpstw.
Ratusz ten jest bez wtpienia najstarszym budynkiem tego typu w obecnym Krakowie, gdy zapisy o jego istnieniu znale mona ju w dokumentach z 1316 roku (czyli istnia ju wczeniej). Przez wiele wiekw budynek ten by wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany, ale ze wszystkich tych wznoszonych w rnych czasach budowli zostaa ostatecznie tylko owa tak dobrze znana samotna wiea, ktrej strzeg kamienne lwy. Obecnie znajduje si tam maa ekspozycja muzealna Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Ratusz drugi - Plac Wolnica 1
 Ten ratusz by siedzib wadz maista Kazimierz, ktrego akt lokacji wyda Kazimierz wielki w 1335 roku. Budynek ten z pewnoci mona nazwa obiektem "po przejciach". Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1369 roku, ale nie wyglada on wtedy tak, jak dzi. Po pierwsze "co chwila" niszczony by przez poary i z tego powodu kilkakrotnie zmienia swj ksztat po odbudowach. Swj dzisiejszy wygld zawdzicza w duej mierze przebudowie z XVII wieku, kiedy wiea zyskaa barokowy hem i wysok attyk. Wydawao si wwczas, e w kocu za passa budynku w kocu odesza. Ale byy to ponne nadzieje. W XVIII wieku Kazimierz wczono do Krakowa i budowla, ktra zwyczajnie przestaa by potrzebna, zacza niszcze. Wadze ausriackie chciay nawet sprzeda komus t ruine, ale nie byo na ni chetnego. Dawny ratusz trzeba byo jako zagospodarowa - najpierw sta si wic siedzib szkoy dla modziey ydowskiej i wtedy te budynek znacznie rozbudowano, a po II wojnie oddano go Muzeum Etnograficznemu im. Seweryna Udzieli gdzie ta zacna instytucja siedzib ma do dzi.
Ratusz trzeci - Rynek Podgrski 1, ul. Limanowskiego 2
 O rzut beretem od wspomnianego ratusza na placu Wolnica, po drugiej stronie Wisy, znajdowao si niegdy zupenie inne miasto, mianowicie Podgrze, ktre powstao w drugiej poowie XVIII wieku. Jak kade liczce si miasto, take i to mogo poszczyci si posiadaniem wasnego ratusza, ktry zbudowano w 1844 roku. Budynek ten by imponujcy, a w ciagu nastepnych lat jeszcze go rozbudowano. Do dzi jest bardzo duy, o czym wiadczy chociaby fakt, e posiada a dwa adresy (ktre zapisano powyej). A dlaczego by taki wielki? Oprcz siedziby wadz Krlewskiego Miasta Podgrza peni on take szereg innych funkcji. Mieciy si tu biura sdowe, sale rozpraw, mieszkanie naczelnika sdu i areszt (no tak, tych, co rozrabiaj zawsze naley mie na oku). Naley wspomnie, e budynek ten by jednym z pierwszych, w ktrych zamontowano owietlenie elektryczne (1895 rok). W czasie I wojny Podgrze wczono do Krakowa, a dawny podgrski ratusz peni wiele funkcji. Dzi jest siedzib Wydziau Architektury i Urbanistyki Urzdu Miasta Krakowa.
Ratusz czwarty - Rynek Kleparski, liczba orientacyjna 21
 Nie mona zbyt wiele napisa o tym ratuszu, bo jego udynek ju od XIX wieku nie istnieje. Byo jednak kiedy takie miasto, jak Kleparz, wiec trudno o ratuszu kleparskim w ogle nie wspomnie. Kleparz, ktry zosta zaoony w 1366 roku zwany by kiedy Florencja, ale nie przez podobiestwo do woskiego miasta, tylko od najstarszego kocioa na jego terenie - kocioa w. Floriana. Kleparz mia swj ratusz na pewno ju w XV wieku (tak podaj najstarsze dokumenty), ale poniewa miasto to nigdy nie miao murw obronnych, kada wojna bardzo je niszczya. Dodatkowo sam budynek ratusza spon w XVIII wieku. Chocia zastpiono go nowym, to i tak przesta peni swoj dawn funkcj, gdy Kleparz wczono do Krakowa. W XIX wieku by spedawany i przebudowywany, a dzis na jego miejscu stoi gmach Dyrekcji Okrgowej Polskich kolei Pastwowych.
Ratusz Pity - ul. Karmelicka 12
 Tu pod Krakowem, od strony wylotu dzisiejszej ulicy Szewskiej, znajdowaa si niegdy osada Garbary. Mieszkali w niej garbarze, garncarze oraz krupniczy. Garbarze ze wzgldu na specyfik swojego zawodu nie byli dobrze widziani w obrbie miasta. Zreszt tu, za brama Szewsk byo im cakiem dobrze - pyna tdy odnoga Rudawy, a woda bya garbarzom bardzo potrzebna w pracy. Osada bya pod wzgldem administracyjnym cakiem niele zorganizowana -miaa swj samorzd, a wiec i jego siedzib, czyli ratusz. Dzi mao kto wie, e may, niepozorny budynek, wtoczony pomidzy XIX- wieczne kamienice czynszowe, to wanie dawny ratusz osady Garbary. Uwierzy w to tym trudniej, e obecnie na pitrze budynku znajduj si mieszkania, a na parterze - sklepy.
|
|
