Has�o „artysta ludowy” wielu ludziom kojarzy si� ma�o atrakcyjnie, gdy� pewna powtarzalno��, schematyczno�� i naiwno��, jaka jest zawsze cz�ci� twórczo�ci ludowej, wydawa� si� mo�e za ma�o wysublimowana, a czasem wr�cz nudna. Trzeba przyzna�, �e du�a w tym wina sposobu prezentacji twórczo�ci artystów ludowych, których dzie�a pokazywane s� w bardzo skostnia�y, sztampowy wr�cz sposób.
Od tej negatywnej regu�y wy�amuje si� przygotowana przez Muzeum Etnograficzne w Krakowie wystawa „Wyrwany skrawek nieba. Malarstwo Doroty Lampart”. Oczywi�cie ju� sama niezwyk�a, niejednoznaczna posta� malarki jest na tyle fascynuj�ca, �e warto zapozna� si� z jej �yciem i twórczo�ci�, ale wspomnian� wystaw� trzeba zobaczy� tak�e ze wzgl�du na sposób aran�acji. Skromna, ale pomys�owa i harmonijna „scenografia” wystawy zrobi wra�enie nawet na tych, którzy nie znosz� sztuki ludowej. W ostatniej sali podziemi „budynku Esterki”, w którym znajduje si� wystawa prezentowane s� filmy dokumentalne po�wi�cone �yciu artystki. Zanim jednak dojdziemy do miejsca projekcji, mo�emy zapozna� si� z „drzewem �ycia” Doroty Lampart, które skrywa w sobie ró�ne wizerunki malarki i skrajnie ró�ne s�owa, którymi j� opisywano. Wejdziemy tak�e do jej „domu”, gdzie na stole znajdziemy jej rozrzucone listy (ka�dy mo�na wzi�� do r�ki i przeczyta�), by pó�niej wej�� w „labirynt” jej twórczo�ci, a w ko�cu zapozna� z jej „Niebem”.
Co najwa�niejsze jednak, aran�acja wcale nie przy�miewa, ale w�a�nie podkre�la niezwyk�� osobowo�� Doroty Lampart – samotniczki �yj�cej ze swoimi zwierz�tami w �wiecie w�asnych wyobra�e� i sennych wizji, które przemienia�a w obrazy; zadziornej i przekornej malarki, poetki, rze�biarki; kobiety, która do ko�ca swojego 99-letniego �ycia wierzy�a, �e Bóg pozwoli jej, tak, jak �wi�tej El�biecie, urodzi� w s�dziwym wieku bli�ni�ta (jak przepowiada�a jej matka).
Wystawa w krakowskim Muzeum Etnograficznym pokazuje nam, �e mieli�my nie tylko swojego Nikifora, ale równie� swoj� Dorot� Lampart, „trudn�” i z pewno�ci� budz�c� skrajne odczucia, ale wytrwale walcz�ca o swój skrawek nieba, czyli prawo do �ycia i tworzenia na swój, cz�sto dziwaczny i niezrozumia�y, ale oryginalny sposób.
Wystaw� mo�na ogl�da� do 16 maja 2010 w budynku Muzeum Etnograficznego przy ul. Krakowskiej 46.
